ercanolcay.com

2018 ya da 2019 yılında Murat Şen‘in youtube kanalında “Ululslararası Uzay İstasyonu’na Sesini Duyurmak” başlıklı videosunu gördüğümde ben de yapabilir miyim demiştim. Aradan geçen 6-7 yılda ara ara aklıma gelse de pandemi süreci, iş yoğunluğu gibi durumlar sebebiyle konu üzerine yoğunlaşamamıştım. 2023 yılının ikinci yarısında bu yolculuğun ilk adımı olan amatör telsizci olma hedefimi gerçekleştirebildiğimde, kafamda tek bir soru vardı. ISS’e sesimi nasıl duyurabilirim?

Amatör telsizci olduktan sonra telsizciliğin alt katmanlarını da öğrenmem gerekti. UHF, VHF, HF, APRS, CW gibi konuları araştırırken faaliyet alanım dallanıp budaklandı. Yavaş yavaş, sindire sindire hepsini kısmen anlamaya ve öğrenmeye başladım. Bu konuların içinde, APRS gerçekten de çok farklı ve ilgi uyandırıcı gelmişti. Ses dalgalarının yazıya dönüşmesi, konum bilgisinin ve gönderilecek mesajın ses dalgalarıyla aktarılabilmesi ufuk açıcı bir durumdu. Amatör telsizcilik ile ilgili yaptıklarımı ilerleyen süreçte bloga eklersem buraya linkliyor olurum.

Aprs Nedir?

APRS (Automatic Packet Reporting System), amatör telsizcilerin telsiz frekansları üzerinden konum, kısa mesaj, hava durumu bilgisi, acil durum uyarıları gibi verileri dijital olarak göndermesini sağlayan bir sistemdir. Bu veriler genellikle GPS cihazlarından alınır ve “paket” adı verilen küçük veri parçalarıyla iletilir.

APRS sayesinde:

*Telsiz istasyonlarının nerede olduğunu görebilirsiniz,

*Kısa metin mesajları gönderebilirsiniz,

*Hava durumu istasyonlarından veri alabilirsiniz,

*Uydu veya yer istasyonları üzerinden küresel veri paylaşımı yapabilirsiniz.

Gönderilen bu veriler, eğer internet bağlantısı olan bir alıcı tarafından alınırsa, aprs.fi gibi siteler üzerinden harita üzerinde görülebilir hâle gelir. Yani telsizle gönderdiğiniz bilgi, bir anda tüm dünyadan ulaşılabilir olur. Detaylı bilgilere aprs.org sayfasından ulaşabilirsiniz.

Hazırlık Süreci

Hazırlık süreci doğrudan ISS’e APRS gönderimini kapsamasa da, süreç boyunca yapılan amatör telsizcilik faaliyetlerinin tamamı bu hedefe katkı sağladı.

Amatör telsizciliğe ben de ilk olarak el cihazıyla başladım. Çevredeki röleleri yaklaşık 1-2 ay boyunca sadece dinledim. Daha sonra ben de çıkış yaparak ilk “QSO” larımı gerçekleştirdim. Ancak el cihazımın 5 wattlık çıkış gücü ve üzerindeki stok anten ile yapabileceklerim oldukça sınırlıydı. Bu nedenle daha verimli bir anten yapmaya karar verdim ve yaptığım araştırmalar sonucunda VK2ZOI‘nın web sitesinde yer alan, UHF ve VHF bantlarında çalışabilen yarım dalga dual band “Flower Pot” anteni yapmaya karar verdim. İlgili antenin ölçü ve yapım detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.

Flower Pot anteni tamamladıktan sonra, herhangi bir SWR ölçümü yapmadan doğrudan el cihazına bağladım. Daha önce zor duyabildiğim röleleri artık rahatça duyabiliyor, hatta çıkış yapabiliyordum. Önceden yapılamayan bir şeyin artık mümkün olması beni oldukça motive etti. Bu aşamada APRS gönderip alabilen bir el cihazı arayışına girdim ve Anytone AT-D878UVII Plus ile yolum kesişti.

Burada çok fazla detaya girmeyeceğim ancak bulunduğum konum itibarıyla, Anytone’un stok anteniyle ulaşamadığım APRS sinyallerini Flower Pot antenle alıp gönderebildiğimi fark ettim. Bu deneyim, daha yüksek çıkış gücüne sahip, dahili APRS modemi olan bir cihaz ihtiyacını doğurdu ve böylece Yaesu FTM-300 almaya karar verdim. Menülerin çok detaylı olması başta karmaşık gelse de yapmak istedikleriniz konusunda size geniş imkan tanıması bu tercihimin doğru olduğunu gösterdi.

Amatör telsizcilik ile ilgili bilgi birikimimi ve pratiğimi arttırdıkça araştırma yapma motivasyonum daha da arttı ve burada biraz hayal kırıklığına uğradım. Hayal kırıklığımın sebebi ISS’e APRS gönderenlerin flower pot tipinde değil yagi tipinde anten kullanmalarıydı. Yagi anten, sinyali, flower pot gibi her yöne göndermek yerine, yönlendirildiği tarafa daha yüksek kazançlar ile göndermekteydi. Acaba sinyalimin gücü ve kazancı yeterli olmaz mı diye düşündüm. Daha önce de değindiğim gibi, konum konusunda kısıtlıydım ve 10+ katlı apartmanların arasında yaşıyor olmanın yagi anteni doğru bir şekilde yönlendirmeye elverişli olmadığına kanaat getiriyordum. Burada, dışarıya çıkıp denenemez miydi diye bir soru gelebilir ancak ISS’in nereden ve ne zaman geçeceğini hesaplayıp ona göre ekipmanları toplayıp uygun yer seçimi yaparak oluşturulacak bir planın sonucu hüsran olursa bu hayalimden tümüyle vazgeçerim endişesini taşıyordum ve bu ihtimali hiç değerlendirmedim.

ISS Geçişlerinin Takibi

Uluslararası uzay istasyonunun, hangi tarihte, saat kaçta, kaç derecelik bir açıyla geçiş yapacağını bilmek o anda hazır olmak ve APRS gönderiminin başarılı olmasının anahtarıdır. Geçişleri gösteren bir çok site ve yazılım olmasına karşın benim en beğendiğim Google Play‘de yer alan ücretsiz ISS Detector yazılımıdır. Yazılımı yükledikten sonra konum bilgisine erişim izni verdiğinizde ISS’in bulunduğunuz noktadan hangi tarihte, saat kaçta ve kaç derecelik bir açıyla geçeceğini görebiliyorsunuz. Ayrıca bildirimleri de açarak geçişten 1 dakika ile 1 saat öncesine kadar bilgilendirme alabiliyorsunuz. Güzel olan bir başka özelliği de geçişin saat kaçta başlayıp kaçta biteceğini harita üzerinden de göstermesi.

Telsiz Ayarları

Telsiz üzerinde yapılacak olan ayarlar aşağıdaki gibidir. Yaesu FTM 300’ün menüsü İngilizce olduğundan menü ayarları ingilizce olarak verilmiştir.

-Frekans:145.825 MHz
-APRS Modem: ON
-APRS Tx Delay: 250 ms
-APRS Message Text: TA1TEC Op. Ercan 73!
-Beacon Tx:
—Auto: On
—Interval: 30 sec
-Digi Path: Path 1
-Digi Path 1: ARISS
-My Position Set: GPS

Telsizin ayarları yukarıdaki gibidir. Frekans ISS’in APRS alma/gönderme frekansı olan 145.825’tir. Buradaki önemli detaylar otomatik APRS gönderiminin 30 saniyede bir olarak ayarlanması ve Path’in normal APRS kullanımındaki WIDE1-1,WIDE2,1 yerine ARISS olarak ayarlanmasıdır.

ISS’e Ulaşmak

21.07.2025 tarihinde ISS’in bulunduğum konumdan geçişi TSİ 23.02’ye denk gelmekteydi. Geçiş açısının 66° olması denemeye değer bir geçiş olduğunu gösteriyordu. Yukarıda bahsettiğim telsiz ayarlarını yaptım, otomatik olarak her 30sn’de bir APRS göndermeye başladım ve beklemeye başladım.

Telsiz otomatik olarak APRS gönderirken ben de ISS tarafından duyulan amatör telsiz istasyonlarını listeleyen ariss.net sitesinden takip etmeye başladım. Saat 23.03.50’de yıllardır hayalini kurduğum o görüntü gözümün önüne geldi. TA1TEC-9 olarak listenin en üstünde yer almayı başarmıştım. İlk bakışta inanamadım ardından sayfayı birkaç kez yeniledim. Doğruydu. ISS’e APRS göndermiş, ISS tarafından duyulmuştum. ariss.net web sitesinin anlık görseli, aprs.fi üzerindeki TA1TEC-9’un direkt telsiz üzerinden duyulduğu istasyonlar görseli ve raw paketler aşağıda yer almaktadır.

TA1TEC-9>TQPY22,RS0ISS*,qAO,DL1NUX-1:`7N^l#S>/`"6<}TA1TEC Op. ERCAN 73 ta1tec@outlook.com_1
TA1TEC-9>TQPY23,RS0ISS*,qAU,DB0FOR-10:`7N^l#=>/`"6>}TA1TEC Op. ERCAN 73 ta1tec@outlook.com_1

Sonuç

Yıllardır hayalini kurduğum bir etkinliği gerçekleştirmiş olmanın mutluluğu tarif edilmesi zor bir duygu. Ana hedefi yukarıda tutup ona ulaşırken atılması gereken adımları küçük hedefler olarak yeniden planlamak hem karşılaşılan zorlukları aşmayı kolaylaştırıyor hem de geriye dönüp bakınca harcanan onca emek göz önüne geldiğinde vazgeçmek bir olasılık olarak görülmüyor. Bir hayalimi gerçekleştirdim, peki ya bundan sonra?

Amatör telsizcilik yolculuğuma başlamama sebep olan hayali gerçekleştirdiğime göre artık amatör telsizcilik faaliyetlerini bırakabilirim diye düşünmüyorum tabi ki.😊

Bundan sonrasında gerek amatör telsizcilik, gerek APRS özelinde çalışmalarıma devam edeceğim. ISS’e Aprs göndermek/gönderebilmek, özellikle APRS konusundaki çalışmalarıma daha fazla ağırlık verme motivasyonu yarattı. Kim bilir belki bir gün ISS ile QSO yapabilir, şartları zorlayarak ISS’e gidebiliriz.🚀👨‍🚀

TA1TEC, 73!